MADE IN TURKEY (մաս 18-րդ)

Սկիզբը՝ այստեղ

(ուղեցույց նրանց համար, ովքեր ցանկանում են ուսումնասիրել Հայաստանի Հանրապետության վերջին վեց՝ 2018-2024 թթ., տարիների պատմությունը)

ԳԼՈՒԽ ՏԱՍՆՅՈԹԵՐՈՐԴ

(կամ` Полиграф Полиграфович Шариков-ների ժամանակը)

2018-ի ապրիլից ժամանակի ծիրից դուրս պրծած ու նախորդ դարի (1917-ի) անցուդարձի բովում հայտնված հետհեղափոխական Հայաստանը «ժողովրդավարության բաստիոն» հռչակած «վոժդը», նոր սովորույթներ ու ծիսակարգեր է ներմուծում «ցեղակիցների» համար:

Նրանց լապշայակախ ականջները հարմարեցնում է հարբած ու միմյանց ֆիզիոնոմիա նախշած բոմժերի շրջապատին բնորոշ բառապաշարին:

Ինչպես պատկերավոր ասում էին.

- Аннушка лапшу варит, а Николашка ее всем на уши вешает!

Լապշա կախող Николашка-ի` երկրի «բարձր» ամբիոններից հնչեցրած պղծախոսությունն ու մասսաների ունկերից կախ տվածը, վկայում են ո՛չ միայն նրա պլեբեյական ծագման, այլև ներաշխարհի խոր տրավմաների, հոգեկան շեղումների ու սեռական լուրջ խնդիրների մասին:

Սակայն այդ «մանրուքները» հետաքրքիր չեն:

Ոչ ոք չի՛ էլ ճգնում մտաբերելու հայտնի ճշմարտությունը` «սատանան հենց մանրուքների մեջ է»:

Ո՜վ ժամանակ կամ տրամադրություն ունի զուգահեռներ անցկացնելու հայաստանցու խաղաղ կյանքը խաթարած «մանրամասների» ու ժողովրդական բանահյուսության փիլիսոփայական ժանրից հիշատակված ինչ-որ նմուշի միջև:

Ի՜նչ պահն է համապատասխան եզրահանգումների, երբ ամենայն տմույնի «հանրագումար չարքը» մարդու կերպարանք առած շարունակում է ծղրտալ ու թեժացնել-բորբոքել լյումպենի ստոր բնազդները, հոգու մութ խորշերում մոլեգնող դժոխային կրքերն ու «հեշտ և շուտ հարստանալու» ակնկալիքները:

«Հերթով բացահայտելու ենք ՀՀ բոլոր թալանչիներին»:

«Սերժ Սարգսյանն ու Ռոբերտ Քոչարյանը ձեզանից թալանածը վերադարձնելու են կոպեկ առ կոպեկ»,- հավատացնում-հավաստիացնում է կործանարար էներգիայի գեներատորը:

Բոլոր հմայվածները` անկախ տարիքից ու սեռից, կրկին ու կրկին շտապում են փողոց, երկրպագելու «առատության եղջյուրից» խոստումներ շռայլողին, հընթացս էլ մասնակից դառնալու հետհեղափոխական ակնկալվող զարգացումներին` «նախկինների» ունեցվածքը մեջ-մեջ անելուն և սեփական «կտորը», թեկուզ և փոքր, փախցնելուն:

Տիրող իրականությունը ճիշտ և ճիշտ Բուլգակովի նկարագրած` Շարիկովի և պրոֆեսոր Պրեոբրաժենսկու հանրահայտ երկխոսության պատկերն է վերարտադրում արդեն մեր օրերում.

-Куда это Вы, Шариков?

-Да вот, Филипп Филиппыч, решил двинуть себя в президенты.

-Ну и зачем Вам это нужно?

-Да Вы посмотрите! Власть погрязла в роскоши, безделье, коррупции и разврате!

-И Вы голубчик, хотите со всем этим бороться?

-Смешно говорите профессор! Я хочу во всем этом участвовать!

Մեծ է, շա՜տ մեծ նախկինների «ինչքի» կուլակաթափությանը մասնակցության հայտ ներկայացրածների քանակը:

Գործընթացից սեփական «հասանելիքը» ստանալու

խոստումներից էլեկտրականացած զանգվածներն ուշի-ուշով հետևում են իրենց «Բենամուկիի» յուրաքանչյուր արտահայտությանն ու շարժմանը:

Եթե նա հերմաֆրոդիտի ձայնով ղժղժում է, ինչ-որ մեկի անունը տալիս, շարքային վայրենիները «նիզակներն» օդում թափահարելով բառաչում են` «դը՜մփ-դը՜մփ հու՜ու՜ու՜» և հարձակվում «վոժդի» թիրախում հայտնված անբախտի վրա, որ «ցիցը հանեն»:

Իսկ «ցեղի առաջնորդը» ժամ առ ժամ իր «շրջիկ կրկեսին» նոր իմաստ ու բովանդակություն է հաղորդում` էժանագին արարները «հարստացնում» նոր համարներով:

Զորօրինակ, աշխարհի ամենատես աչքի առաջ արդեն որերորդ անգամ ցուցադրում է իր «աննախադեպությունը»` հենց փողոցում, թամաշայի եկածների ոռնոցների ուղեկցությամբ նախարարներ է ազատում աշխատանքից ու հրամանագրեր ստորագրում:

Այնուամենայնիվ, վարչապետի աթոռին տեղադրված սույն առարկան` «Բենամուկին», արդեն քանի՜ ամիս շարունակվող իր աննորմալ պահվածքով, «լայվերով»` անգամ սանհանգույցներից, հիստերիայով ի՞նչ ուղերձ է հղում ո՛չ միայն գիշատչի հակումներ ցուցադրող «ցեղակիցներին», այլև մնացյալ հայաստանցիներին, արցախցիներին, սփյուռքահայությանը:

Նրա ողջ ասելիքը բանաձևվում է մեկ բառով` դատարկություն:

Հետհեղափոխական անցած ժամանակահատվածն ամբողջ «հմայքով» ի ցույց է դնում սույն դժբախտի իսկապես «զրոյական» կետը` զրո օրակարգ, զրո ծրագիր, զրո գաղափար, զրո ապագա, բայց «երկրաչափական պրոգրեսիայով» աճող անհագուրդ ախորժակ` և՛ ուղղակի, և՛ փոխաբերական իմաստներով:

Նա միայն մեկ բան է հստակ ասում`

սկսելու է քաղաքական հետապնդումներ, բռնաճնշումներ, հաշվեհարդարներ` ազգային հերոսների, իրեն քննադատողների, չընդունողների, հակառակորդ քաղաքական ուժերի ու լրատվամիջոցների նկատմամբ:

Իսկ ի՞նչ է պետք գեոքաղաքական ուժային համապատասխան

կենտրոն-«լաբորատիրաներում» մշակված և («ինքնակամ-մահապարտ» դարձած) «ոմն»-ի ճենճոտ ուսապարկ խոթած այդ ծրագրի իրականացման համար:

Անշուշտ արական ու իգական սեռերի Полиграф Полиграфович Шариков-ների հոծ բանակ-բազմություն:

Հռետորական հարց` ամենից շատ ինչո՞վ է հարուստ Հայաստանը:

Ճիշտ է` ամենատարբեր սեռի ու ռանգի շարիկովներով, որոնց լսելիքը հետհեղափոխական Հայաստանում դեռևս շոյում են «հեղափոխության» ալիքի վրա իշխանության եկած «ազգային դավաճանների» նողկալի ճվճվոցները:

Ովքե՞ր են դրանք:

Անցյալի, ներկայի նաև ապագայի բոլո՛ր դավաճաններին հնարավոր չէ առավել լավ բնութագրել, քան ներկայացրել է Չարենցը «Երկիր Նաիրի»-ում.

«Մի քանի լղրճուկ սինլքորներ, ինչպես ասում էր Համո Համբարձումովիչը, կամ հայվարա սանքյուլոտներ, ինչպես կարծում էր անգլիախոս Հաջի Օնիկ էֆենդին և չհասկացողին թարգմանում ու հասկացնում, որ սանքյուլոտներ նշանակում է- անվարտիք շներ, կարծես թե վարտիքավոր շներ էլ են լինում»:

2018-ի «թավիշ»-ի օրերին ո՞վ էր «սանքյուլոտների», իմա` «անվարտիք շների» առաջնորդը:

Արյուռուշտ մի թերուս, թուրք-ադրբեջանական մի լրտես, որ Գյումրի-Երևան ճանապարհին իրեն միացած անտեր մի շան և «անվարտիք ավարաների» օգնությամբ «իրականություն» դարձրեց Էրդողան-Ալիև տանդեմին և մյուս տերերին տված խոստումը` երկիր Նաիրին ու հայությանն ուղղորդել «նոր» հուն` անապագա ապագա:

(շարունակելի)

ՍՏՈՒԳՈՂԱԿԱՆ ՀԱՐՑԵՐ ՏԱՍՆՅՈԹԵՐՈՐԴ ԳԼԽԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

1. Ժամանակի ծիրից դուրս պրծած հետհեղափոխական Հայաստանը որտե՞ղ հայտնվեց:

2. Ի՞նչ պատկերավոր արտահայտությամբ էին ներկայացնում հանրության ականջներից լապշա կախող զույգին:

3. Николашка-ն ի՞նչ միջոցներով էր բորբոքում լյումպենի ստոր բնազդները:

4. Ի՞նչ բառով էին բանաձևում «վոժդի» ասածները:

5. Ի՞նչ էր պետք գեոքաղաքական ուժային համապատասխան

կենտրոն-«լաբորատիրաներում» մշակված և («ինքնակամ-մահապարտ» դարձած) «ոմն»-ի ճենճոտի ուսապարկ խոթած ծրագրի իրականացման համար:

6. Հատկապես ինչո՞վ է հարուստ Հայաստանը:

7. Ինչպե՞ս է բնութագրում Չարենցն «ազգային դավաճաններին»:

8. 2018-ի «թավիշ»-ի օրերին ո՞վ էր «սանքյուլոտների», իմա` «անվարտիք շների» առաջնորդը:

Փիրուզա ՄԵԼԻՔՍԵԹՅԱՆ

Ծաղրանկարը` ՆԻԿՕ-ի (Նիկոլայ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ)

Հեղինակի նյութեր

• MADE IN TURKEY (մաս 25-րդ)
• MADE IN TURKEY (մաս 24-րդ)
• MADE IN TURKEY (մաս 23-րդ)
• MADE IN TURKEY (մաս 22-րդ)
• MADE IN TURKEY (մաս 21-րդ)
• MADE IN TURKEY (մաս 20-րդ)
• MADE IN TURKEY (մաս 19-րդ)
• Գլխավոր «սազանդարն» ու «դամ պահողները»
• Անիրական հարցազրույց իրականի հետ
• Ամեն ինչ հոսում է, ամեն ինչ փոխվում
• Հայոց քաղաքական դաշտի ոտանավորչի Մազութի Համոն
• «Կինոն հզոր զենք է, որը պետք է ճիշտ օգտագործել»
• «Կոյունլուների» մասին պատմող սերիալներն ու հաղորդումները հեռարձակեք
• «Տղե՛րք, սրանք ովքե՞ր էին, էս շեղաչքներին խառնեցի իրար»
• «Ո՛չ երանի էն առաջինին, ում օրոք կմահանա Շիրազը և կբարձրանա Ղարաբաղի հարցը»
• «Ո՛չ երանի էն առաջինին, ում օրոք կմահանա Շիրազը և կբարձրանա Ղարաբաղի հարցը»
• MADE IN TURKEY (մաս 17-րդ)
• Չարենցից վառված «լղրճուկ սինլքորների», «հայվարա սանքյուլոտների» և «ֆրոնտից փախած դեզերտիրների» ժամանակները (կամ` Երկիր Նաիրիի տակ մնացած «լրբերը»)
• Էդգար Ղազարյանը Պարույր Սևակի «գործուն օգնությամբ» հաղթեց ոհմակացած բոլուկին
• Աթաբեկ Խնկոյանը ճիշտ էր` մի մուկ խոսեց իր հերթին… (այն էլ` քնձռոտ, փնթի մի մուկ)

Մեկնաբանություններ